«Γίνομαι Φίλος» και όχι «είμαι φίλος»
Η Φιλία αποτελεί μια αξία που είναι συνυφασμένη με την καθημερινότητα του παιδιού στο σχολικό του περιβάλλον και επηρεάζει τη ψυχοσυναισθηματική του ανάπτυξη. Το παιδί βιώνει την αξία της φιλίας μέσα από τη δική του επιλογή φίλου, τα χαρακτηριστικά του φίλου/ των φίλων, τη διάθεση να παίζει μαζί του/ τους, να μοιράζονται χαρούμενες στιγμές, με σεβασμό στις ανάγκες του καθένα. Μέσα από τη φιλία μαθαίνει να βοηθά, να μοιράζεται, να αποδέχεται, να έχει θάρρος να υπερασπίζεται τον εαυτό του αλλά και του διπλανού του.
Στα πλαίσια της παραπάνω προσέγγισης μια ομάδα μαθητών με ιδιαιτερότητες ως προς την αντίληψη που έχουν για τις σχέσεις, τα όρια μέσα σε αυτές αλλά και την έκφραση των συναισθημάτων τους, κλήθηκαν μέσα από βιωματικές ασκήσεις και παιχνίδια ρόλων να προσεγγίσουν τη θεματική της φιλίας και το δικαίωμά τους να αλληλεπιδρούν με τους συνομήλικους τους με σεβασμό τόσο στις ανάγκες τους όσο και στις ανάγκες των άλλων. Για την υλοποίηση της παραπάνω δράσης δόθηκε έμφαση όχι τόσο στο γνωστικό περιεχόμενο της έννοιας της Φιλίας, αλλά στο «ζωντανό» κομμάτι αυτής της προσπάθειας όπως, στην ανάπτυξη των σχέσεων, στη συνεργασία, στην ομαδικότητα, στην αυτενέργεια, στη διαμόρφωση ενός κλίματος εμπιστοσύνης και στην ευαισθητοποίηση και κινητοποίηση όλων των συμμετεχόντων στην ανάληψη πρωτοβουλιών. Πρόκειται για μια πρόταση που επιχειρεί να προσεγγίσει πολλές πτυχές της κοινωνικής μας πραγματικότητας, μέσα από ποικίλες δραστηριότητες που προάγουν αξίες όπως η αγάπη, η αλληλεγγύη, η συνεργασία, οι ειλικρινείς και έντιμες σχέσεις, το γνήσιο ενδιαφέρον για τον άλλο και τη συλλογικότητα.
Οι συναντήσεις πραγματοποιούνται στο χώρο του σχολείου 2 φορές την εβδομάδα όπου οι μαθητές ξεκινούσαν με δραστηριότητες που στόχο είχαν να χαλαρώσουν και να αποφορτιστούν. Να γνωριστούν καλύτερα μέσα από παιχνίδια γνωριμίας, εμπιστοσύνης, μοιράσματος τόσο συναισθημάτων όσο και της προσωπικής τους γνώμης για το κάθε μέλος της ομάδας. Κατά τη διάρκεια των συναντήσεων τα παιδιά καθόντουσαν σε έναν κύκλο και με αφετηρία τα παραμύθια με τίτλο “Το αστέρι της φιλίας” της Τσορώνη- Γεωργιάδη Γιολάντας και «Οι μουζικάντηδες της Βρέμης» των αδερφών Γκρίμ, βίωσαν μέσα από παιχνίδια ρόλων και συζήτησαν στη μεγάλη ομάδα προβληματισμούς όπως «τι είναι Φιλία;», «τι δεν είναι Φιλία;», «πώς πλησιάζουμε ο ένας τον άλλον προκειμένου να γίνουμε φίλοι;» και γενικότερα πώς η φιλία έχει να κάνει με το «γίνομαι όλο και περισσότερο φίλος» και όχι με το «είμαι απλά φίλος».
Η παραπάνω δράση φαίνεται να αποτέλεσε μια ιδιαίτερα ευχάριστη εμπειρία για όλους μας καθώς κινητοποιηθήκαμε και αρχίσαμε να αντιλαμβανόμαστε καλύτερα το νόημα της ομαδικής δουλειάς, προσεγγίζοντας την αξία της Φιλίας μέσα από την ανάπτυξη αληθινών και έντιμων σχέσεων και περνώντας στους μαθητές ένα μήνυμα για τον προληπτικό χαρακτήρα των σχέσεων στην αντιμετώπιση φαινομένων βίας, κοινωνικού αποκλεισμού και περιθωριοποίησης με ότι αυτό συνεπάγεται για την ψυχοσυναισθηματική ανάπτυξη και ισορροπία του κάθε παιδιού.
Καθώς λοιπόν οι μαθητές αρχίζουν να γνωρίζονται όλο και πιο πολύ, μοιράζονται ανησυχίες, όνειρα, ευχές και προβληματισμούς, γίνονται όλο και περισσότερο φίλοι και αρχίζουν να δίνουν όνομα στην ομάδα τους, προσδιορίζουν τους κανόνες αυτής, τα δυνατά και αδύνατα σημεία της και γενικότερα το αξιακό τους σύστημα. Η ομάδα αρχίζει να δημιουργεί το δικό της έμβλημα που αποτυπώνεται μέσα από μια ομαδική ζωγραφιά και ισχυροποιεί τις σχέσεις μεταξύ των μαθητών. Με την ολοκλήρωση κάθε συνάντησης ο κάθε μαθητής αποτυπώνει σε μια κόλλα χαρτί τις ανησυχίες, τις εντυπώσεις του από κάθε συνάντηση, τα όνειρα του, ή οτιδήποτε θα επιθυμούσε να εκφράσει και στην συνέχεια το ρίχνει μέσα σε ένα κουτί το οποίο αποφασίσαμε να το ανοίξουμε στο τέλος της σχολικής χρονιάς. Το τίτλος του κουτιού είναι : «Ένα κουτί γεμάτο φίλους».
Νικόπουλος Απόστολος, Κοινωνικός Λειτουργός, ΠΕ30
Παπαδοπούλου Ευγενία, Κοινωνική Λειτουργός, ΠΕ30
Α Box Full of Friends
The significance of friendship in building emotional bonding
An interventional program by the social workers of the Special Vocational Gymnasium and Lyceum of Katerini
This program has the main goal to develop the value of making friends, understanding feelings, sharing emotions, actions, and fun based all on the process of building friendship.
Through friendship, students start sharing their experiences, learn to help the others, express their emotions without being criticized, respect and help each other by realizing how important it is to make friends who appreciate you and be there for you. Our teenager students facing social difficulties, emotional anxiety of acceptance and being a part of a team are helped so as to set boundaries in order to establish a new friendship among their mates.
The program is carried out twice a week, for 2 hours, in two groups of students, 6 and 5 each, (11 students in total) during the whole academic year of 2020-2021 and it will also be continued throughout the next year with another group of students.
- Students sit in a circle and start with activities aiming at relaxing and gradually connect to each other with common experiences.
- There is always a narrative story telling at the beginning of the session, in which the students indentify themselves with the story characters.
- Then, they discuss about what they have heard and some questions arise, such as:
“How did the character react?”, “How do you think you could have reacted if you were in his/her place?”, “What does this story tell you?”
After discussing through role playing activities, students are becoming aware of their emotions and actions referring to the procedure of making friends as a whole. They understand their feelings (happiness, anger, anxiety, willingness, surprise etc), and how these feelings grow and blend together in a friendship.
- Therefore, the group of students starts sharing more and more worries, dreams, wishes and concerns day by day, they become friends and they start caring about their group. Then, they write down what their friend may look like, they give a name to the group, they set their rules and finally the teens point out the strong and the weak parts of their group.
- In this way, students strengthen their emotional bond and understanding, realising why becoming a friend is so important in social development and in everyday life.
- At the end of each session, students also write down how they felt during the session time and put their notes into THE BOX FULL OF FRIENDS.
Program coordinator
Nikopoulos Apostolos, Social Worker
Papadopoulou Eugenia, Social Worker